وقتی گوش آدم پر میشه ازحرفها ،گلایه ها و غصه ها ،
وقتی عادت کنی به توجیح برخوردها ،
خودت رو وسط یه زندگی می بینی که دیگه مال تو نیست
و تو گم شدی.
..............................................
سرم رو به عقب بر می گردونم،پشت سرم
من هستم ویه گذشته
یه گذشته خاکستری که هر چشمی اون رو یه رنگ می بینه
یکی تیره یکی روشن
اما من اون رو خاکستری می بینم
خاکستری گرم.
..............................................
بر گردش چرخ ،چون نمی باشد دست
دل در بد و نیک دهر ،چون باید بست؟
این محنت و غم که هست ،پندار که نیست
وآن عیش و طرب که نیست ،انگار که هست
«تساویَُِ»
معلم پای تخته داد می زد !
چهره اش, از خشم گلگون بود.
و دستانش به زیر لایه ای از گرد مدفون!
ولی آخر کلاسیها؛ لواشک بین هم تقسیم می کردند!
وآن یک- گوشه ای دیگر-جوانان را ورق می زد...
دلم می سوخت؛ به حال او که بیخود, های وهو می کرد.
و با آن شور ,تساویهای جبری رانشان می داد.
و با خطی بسی خوانا ,بروی تخته ای, کز ظلمتش
چو قلب ظالمان و چهره زندانیان, تاریک و غمگین بود.
تساوی
را نوشت و بانگ برآورد:که یک با یک برابر است, اینجا!
در این حال از میان جمع شاگردان ,یکی بر خاست!
همیشه یک نفر باید بپا خیزد!...
سخن سر داد:
این تساوی اشتباه فاحش و محض است!
نگاه بچه ها ناگه, به یک سو خیره شد با بهت!
همه مات......
و او پرسید:
اگر یک فرد انسان واحد یک بود...
باز یک با یک برابر بود؟!...
سکوت مدحشی بود و سؤالی سخت!...
معلم ؛خشمگین, فریاد زد:
آری!
و او با پوزخندی ,گفت :
اگر یک فرد انسان, واحد یک بود...آنکه, به دامن زور وزرداشت ,والا بود؟!...
آنکه قلبی پاک و دستی فاقد زر داشت ؛پست تر می بود؟!...
اگر یک فرد انسان ,واحد یک بود !
این تساوی زیر ورو می شد!
حال می پرسم :
یک اگر با یک برابر بود !...
مال مفتخواران ,از کجا آماده می شد؟!
یک اگر با یک برابر بود !
پس چه کس پشتش, به زیر بار فقر خم می شد؟!...
یک اگر با یک برابر بود !
پس چه کس ,آزادگان را در قفس می کرد؟!...
معلم ,ناله آسا گفت:
بچه ها
! در جزوه های خویش بنویسید:!که یک با یک برابر نیست!...
خسرو گلسرخی